Hải Sâm loại hảo hạng có màu đen, da có nhiều gai. Loại to nhưng da nhẵn trơn là loại thường ít công dụng. Hải sâm chủ yếu dùng làm thực phẩm cao cấp
Hải Sâm là một loại đặc sản biển quý hiếm. Huyện đảo Lý Sơn là nguồn khai thác hải sâm lớn nhất tỉnh Quảng Ngãi người bản địa gọi hải sâm là con đồn đột, cái tên nôm na dân dã như vậy nhưng lại tiềm ẩn bao điều cao sang “sơn hào hải vị”.
Thời phong kiến, hải sâm chỉ có mặt ở những đêm tiệc yến long trọng cung đình còn thời nay muốn thưởng thức cũng phải tìm đến những nhà hàng sang trọng hoặc tới vùng biển có khu du lịch.

Hải Sâm sống trong vùng nước mặn ngoài biển khơi. Con lớn dài tới 30-40cm, bề ngang xấp xỉ 20 cm, nặng từ 1 đến 3kg. Sau khi đánh bắt được bỏ lên ghe hải sâm lập tức thu nhỏ mình lại chỉ còn bằng nửa hình thù khi mới vớt.
Hải sâm màu vàng có, màu nâu có, màu sẫm đen cũng có. Màu sắc của chúng tuỳ thuộc nơi chúng sinh sống ở kè đá, bãi rạn hay vùng san hô.
Đầu thập kỷ 90, ở huyện đảo Lý Sơn còn rất nhiều. Ngư dân chèo ghe ra các ghềnh bãi quanh đảo chừng vài giờ đồng hồ đã bắt được năm bảy chục con có khi cả trăm “Không riêng gì Lý Sơn có hải Sâm mà nhiều nơi ven biển nước ta cũng có nhất là những vùng có đá ngầm ven đảo như Hòn Tren, Bích Đầm (Khánh Hoà) Hòn Chùa, Hòn Yến. Hòn Than, Hòn Dứa (Phủ Yên). con nhưng bây giờ đi Cả buổi cũng chỉ bắt được mươi mười lăm con là cùng.
Do hải sâm chỉ ăn cát nên ngư dân phải lặn xuống độ sâu mười, hai mươi mét rồi lần theo dấu cát mà hải sâm giũi chui để bắt. Hải Sâm bắt được đưa vào bờ, liền phải xơ chế ngay bằng cách mổ bụng, ngâm nước muối chừng dăm phút rồi đem luộc chín. Công đoạn cuối cùng là dùng nẹp tre phanh bụng hải sâm ra phơi nắng cho thật khô. Khi chế biến thành món đặc sản cho khách ăn, đầu bếp phải luộc lại lần nữa rồi mới đem nấu: Thường thái hải sâm ra từng miếng mỏng để nấu với thuốc Bắc chủ yếu là ba vị sâm, quy và thục.
Hải Sâm loại hảo hạng có màu đen, da có nhiều gai. Loại to nhưng da nhẵn trơn là loại thường ít công dụng. Hải sâm chủ yếu dùng làm thực phẩm cao cấp, bồi bổ sức khoẻ không kém nhân sâm. Ngoài ra đông y còn dùng hải sâm chữa bệnh viêm phế quản, suy nhược thần kinh, cầm máu, bổ thận, bổ âm, tráng dương, ích khí thông thường nhuận táo, chữa kiết lỵ.
Trong phong tục điều trị bệnh của nhân dân, người ta còn nhồi hải sâm vào ruột gà đen rồi nhét vào bụng gà khâu kín lại bỏ vào nồi đồng có sẵn nước cốt dừa tươi đặt lên bếp với độ lửa vừa phải để ninh cho nhừ. Món này tuy làm cầu kỳ nhưng có tác dụng tăng cường sinh lực và chữa trị được nhiều bệnh.
Gà nấu hải Sâm là món đặc sản trong bữa tiệc, gà nấu món này phải là gà béo chặt miếng vuông chừng 4-5 phân, ướp mắm muối hạt tiêu bột ngọt. Lấy xương ninh làm nước dùng. Hải Sâm ngâm kỹ thái miếng vừa ăn, tẩy rượu ngâm gừng, luộc chín để ráo nước, xào thơm. Nấm hương cắt đôi, cà rốt cắt hoa thái mỏng. Khi nấu bỏ thịt gà vào nồi đảo ngấm mắm muối, đổ nước dùng gà vào đun sôi, hớt bỏ bọt. Khi gà chín mới thả hải sâm. nấm hương và cà rốt vào đun tiếp. Khi ăn rắc hạt tiêu rau mùi, vị ngọt đậm, nước trong thơm, nhiều màu sắc.
Hải Sâm nấu độn cũng là món đặc sản dùng trong bữa tiệc. Món này nước trong, thịt trắng, thơm mùi nấm, vị ngọt đậm. Hải Sâm ngâm nước vôi 24 tiếng, luộc kỹ với nước gừng, vỏ quýt, đu đủ xanh. Khi hải sâm mềm thái miếng quân cờ, ngâm nước gio thêm 2-3 tiếng nữa rồi rửa sạch ướp mắm muối tiêu hành tỏi, đảo mỡ phi hành tỏi chín giòn xúc ra để riêng. Luộc gà chín gỡ thịt gà thái mỏng. Đậu Hà Lan tước xơ, măng thái miếng xào qua mỡ. Cà rốt su hào thái mỏng, nấm hương ngâm nước ấm cho nở. Xương gà bỏ lại vào nồi luộc ninh làm nước dùng. Khi sôi kỹ cho măng, nấm, su hào, cà rốt, đậu Hà Lan, thịt gà, hải sâm đun sôi nóng múc ra bát. Ăn rắc hạt tiêu. Hải sâm hấp chim là món ăn ưa thích của người miền Nam. Món này cũng có nước màu sẫm, thơm mùi nấm, vị ngọt đậm.
Hải Sâm nấu món này cũng sơ chế như khi nấu độn. Còn chim bồ câu làm sạch rán vàng. Nấm hương ngâm nở, đậu Hà Lan tước xơ, thái lát mỏng, cà rốt gọt vỏ thái mỏng chần nước sôi. Xếp chim nguyên con vào một bát to phủ nấm hương lên trên rồi hấp chín. Sau đó đổ hải sâm vào hấp tiếp 5 phút nữa. Khi ăn bày cà rốt, đậu Hà Lan lên trên. Rắc hạt tiêu rau mùi như ăn nấu độn.
Giữa mùa khô, nếu có dịp tới huyện đảo Lý Sơn, dân đảo sẵn sàng mời khách một bữa hải sâm ngon lành nấu theo món địa phương để bạn tận hưởng hương vị ngọt ngào món đặc sản quý hiếm này.

Cùng Danh Mục: